Beste lezer,

Inmiddels verblijven we alweer zo’n tweeënhalve week in den vreemde. Nog steeds is het regenseizoen niet aangebroken, dus na de eerste drie stappen die we buiten zetten beginnen zich al zweetdruppels op ons voorhoofd af te teken. We zijn echter voorlopig nog kerngezond. Laten we hopen dat dit zo blijft! Wellicht helpen de voedzame en gezonde Oegandese maaltijden ons hier een handje bij. Zoals we in de vorige blog hebben beschreven willen we in dit bericht jullie wat meer vertellen over het werk dat wij op de scholen verrichten.

Toen we, lang geleden, nog in Nederland waren hebben wij plannen gemaakt voor de periode dat wij in Oeganda zouden zijn. We hebben hiervoor verschillende projecten en plannen ontwikkeld. Wij komen echter als twee muzungu’s binnen in een compleet nieuwe wereld. Daarom hebben we na overleg met Travel 4 Change en elkaar besloten dat het goed is dat we in de eerste weken lessen geven op wat basisscholen. Hier kunnen we de nodige contacten, informatie en ideeën opdoen die we voor onze overige projecten ook kunnen gebruiken. Bovendien wordt de aanwezigheid van westerlingen enorm op prijs gesteld door de scholen.

In de eerste week van onze aankomst zijn we door de beheerder van ons gasthuis voorgesteld aan de headmasters van drie verschillende basisscholen in en dichtbij Nkokonjeru (st. Paul, Umea, st. Matthias). De ontvangst was bijzonder hartelijk. Men stelde het bijzonder op prijs dat wij bereid waren om wat lessen te komen geven aan de Oegandese kinderschare. We werden door de leerlingen dan ook uiterst hartelijk begroet met de volgende tekst:

Goodafternoon visitors

Welcome in primary six

You are most welcome!

Dit ging gepaard met handgeklap en wat liederen. Onze binnenkomst op de scholen verliep dus uiterst soepel. In eerste instantie hadden wij wat eigen lessen voorbereid om hen kennis te laten maken met enkele westerse normen en waarden zoals de zorg voor gehandicapten, denken in mogelijkheden, het belang van studeren, etc. Het curriculum blijkt echter uitzonderlijk strak te zijn, waardoor er in de praktijk geen ruimte is voor lessen daarbuiten. Daarom werd ons voorgesteld dat wij een vak uitkozen waarin wij dachten een bijdrage te kunnen leveren. Het werd science voor Marien en English voor Leendert-Jan. We geven de lessen aan primary six (groep 7).

We zijn de afgelopen twee weken meteen actief begonnen met lesgeven. Er zijn enkele dingen die ons hierbij meteen zijn opgevallen. Allereerst de enorme armoede in de klassen. Veel kinderen komen op blote voeten over de stoffige, met stenen bezaaide wegen naar de school gelopen (sommigen lopen wel een uur). Lesboeken zijn nauwelijks voorhanden, ook andere schoolmaterialen zijn schaars. Klaslokalen bestaan vaak uit een lemen muur met een golfplaten dak, een vloer van zand met wat stukken beton, en wat openingen in de muur die als ramen dienen.

Wat daarnaast meteen opvalt is de manier van lesgeven. Door het tekort aan lesboeken wordt de leerlingen vooral wat geleerd door overmatig veel herhalingen. Zo kan een leraar gerust een lesuur van 40 minuten volmaken door een kort gedicht zo’n 10 of 15 keer te laten herhalen door de klas. Elke les wordt afgesloten met een exercise van enkele vragen waarvan de antwoorden op het bord te vinden zijn. Er wordt dus met name veel gestampt, er wordt minder meedenken van de leerlingen gevraagd. De grootte van de klassen is ook een groot verschil ten opzichte van Nederland. Klassen van 40 tot 50 leerlingen is vrij normaal. We hoorden zelfs van scholen met klassen van 80 tot 90 leerlingen.

Ook onvermijdelijk is de sterke rolverdeling. Wanneer leerlingen iets willen vragen gaan ze op hun knieën (ook voor ons). Als de leraar de klas binnenkomt staat iedereen op, en wordt de leraar begroet. Leerlingen worden uitgescholden wanneer ze te zacht praten, niet recht staan of het verkeerde antwoord geven. Ook fysieke straffen worden niet gemeden. Elke morgen wordt gestart met een general cleaning, waarbij met samengebonden takken de stoffige binnenplaats onderhanden wordt genomen. Ook worden leerlingen erop uitgestuurd om zware jerrycans met water bij de waterpomp te vullen en naar school te brengen. Al met al kijken we onze ogen uit.

We kunnen door onze lessen duidelijk iets extra’s brengen. Ten eerste proberen we de leerlingen actief deel te laten nemen. In de lessen van de lokale leraars worden slechte antwoorden afgestraft en bij goede antwoorden geen complimenten gegeven. Veel van hen zijn daarom te bang om een antwoord te geven. Door iedereen te betrekken en goede antwoorden met complimenten te belonen, proberen we iedereen wat zelfvertrouwen te geven. Ten tweede proberen we de leerlingen iets meer zelf na te laten denken, zoals beschreven staat normaalgesproken het herhalen centraal. We proberen de klas echter ook actief bij de lesstof te betrekken. Ten derde wordt het Engels met een gigantisch accent gesproken, zo goed en kwaad als het gaat proberen wij op dit punt zowel teachers als studenten een beetje bij te schaven.

Maar wat het werk op de scholen voor ons vooral erg leuk en makkelijk maakt zijn de vrolijke kindergezichten. Leraren vertellen ons dat de leerlingen erg verheugd zijn over onze aanwezigheid. Elke opgestoken hand en elke glimlach wordt dan ook enthousiast beantwoord. Goodmorning master!

Iedereen bedankt voor de leuke reacties. Fijn om te merken dat er zoveel meegeleefd wordt. Jullie horen weer van ons!

M & LJ